Gezocht: alleskunner die ook kan incasseren

Bron: FD.nl 24 juni 2019

ABN Amro zoekt een nieuwe ceo. Wordt het een ambitieuze bankier die de ramen opengooit en gaat voor groei? Of komt er opnieuw iemand die op de winkel past? Veel hangt af van minister Hoekstra.

Het lijkt zo’n mooie baan voor iemand met ambitie: hoofd van een van Nederlands grootste banken. Maar makkelijk zal de zoektocht niet zijn naar de nieuwe topman of -vrouw van ABN Amro. Het afbreukrisico is hoog, het salaris relatief laag.

Het imago van banken is nog steeds beroerd, elke misstap leidt tot maatschappelijk tumult. Omdat het ministerie van Financiën 56% van de ABN Amro-aandelen heeft, kijkt het bij belangrijke dossiers graag over de schouder mee. Daar zullen weinig topbankiers enthousiast van worden.

Daar komt de nodige onrust bij, binnen de bank zelf. Een ontevreden laag topmanagers, die er geen been in ziet klaagbrieven te sturen aan toezichthouders, ministerie en raad van commissarissen, moet in het gareel worden gebracht.

Moeilijke klus

‘Het is een waanzinnig moeilijke klus’, zegt Chris de Groot van headhunter Financial Assets Executive Search. ‘Je moet goed kunnen omgaan met de politiek, een maatschappelijke antenne hebben en een goede bankier zijn.’

In het kort

Ceo Kees van Dijkhuizen van ABN Amro geeft in april het stokje door aan zijn opvolger. De raad van commissarissen heeft de zoektocht gestart. Cruciaal is wat grootaandeelhouder Wopke Hoekstra wil met de bank. Wil hij een hemelbestormende bankier of Van Dijkhuizen 2.0?

Bovendien wat voor bankier? Kredietverlening en investmentbanking zijn heel verschillende takken van sport. ‘Je vindt bijna nooit iemand die allebei heeft gedaan. En dan moet je nu ook nog verstand hebben van technologie’,aldus De Groot die gespecialiseerd is het invullen van de hogere managementposities bij financiële instellingen.

Welke competentie bovenaan het lijstje staat, hangt af van de minister van Financiën, Wopke Hoekstra. Officieel gaan de commissarissen over de benoeming. Maar als meerderheidsaandeelhouder heeft de Staat een stevige vinger in de pap. Toen drie jaar geleden een opvolger voor Gerrit Zalm werd gezocht, blokkeerde toenmalig minister Dijsselbloem kandidaten, zoals kroonprins Chris Vogelzang, die volgens hem te veel bankier waren. Een maatschappelijke antenne was belangrijker.

Grote vraag: wat wil Hoekstra? Moet de koers van Van Dijkhuizen worden voortgezet waarin duurzame ambities en keurige kapitaalratio’s de strategie vormen, en buitenlandse avonturen en grootste groeiplannen in de ban zijn gedaan? Of mag de bank vol gaan voor groei? Misschien zelfs op overnamepad.

Op de winkel passen

Het ministerie geeft zelf geen duidelijkheid, maar verschillende bronnen verwachten dat Hoekstra de voorkeur geeft aan een kandidaat die doorgaat op de ingeslagen weg. ‘Niemand in Nederland zit op avonturen te wachten’, zegt Dirk Schoenmaker, hoogleraar banking & finance aan de ErasmusUniversiteit. Ook headhunter De Groot verwacht iemand die zo min mogelijk risico’s meebrengt. ‘De politiek wil iemand die op de winkel past. De financiële sector in Nederland laten groeien heeft absoluut geen prioriteit.’

Volgens Schoenmaker is het vasthouden van de huidige koers ook gewenst. ‘Het is belangrijk dat duurzaamheid in het profiel komt te staan, anders gaat de winst teloor die onder Van Dijkhuizen is geboekt. Binnen de bank is het enthousiasme voor duurzaamheid groot.’

Uit een peiling blijkt dat 93% van de medewerkers achter de ‘purpose’staat: banking for better, for generations to come. Woningen,fabrieken, schepen, bedrijfspanden, alles moet duurzamer en dat vraagt miljarden aan investeringen. Daarmee kan de bank ‘ongelooflijk veel geld verdienen’, zei Van Dijkhuizen eind vorig jaar in hetFD.

Rendementen van ruim 15% op het eigen vermogen zoals voor de kredietcrisis haalt de bank er niet mee, maar dat is volgens Schoenmaker geen probleem. ‘Die zijn bij de banken überhaupt niet meer van deze tijd. Als ABN Amro een rendement van zo’n 10% haalt, is daar niets mis mee. Zegt een bank daar ver boven uit te willen komen, dan zou ik wel drie keer checken hoe die dat precies wil doen. Fusies worden vooral door de hybris van baasjes gedreven.’

Opstand

Als inderdaad een Dijkhuizen 2.0 aan het roer komt, kleven daar ook de nodige risico’s aan, schetst een bron dichtbij de bank. Zo is het met de huidige koers lastig om de beste mensen te behouden. ‘Van de 100 mensen willen er 99 niet op de winkel passen, die willen groeien en bouwen,’ zegt ook De Groot.

Een groep hoge managers beklaagde zich er eind vorig jaar over dat duurzaamheid eerder een voorwaarde is dan een strategie. Vragen als: willen we een algemene bank zijn die zowel op betalingsverkeer en kredietverlening inzet als op private- en investmentbanking? Hebben we de juiste schaal? Daar wordt nu geen antwoord op gegeven.

9%

Sinds het zijn aantreden als ceo, begin 2017, heeft Van Dijkhuizen de koers van de bank met een kleine 9% zien dalen.

ABN Amro heeft moeite de winst-en omzetgroei op peil te houden. Lage marktrentes, oplopende kosten — bijvoorbeeld om witwassen tegen te gaan — en hoge investeringen om technologisch bij te blijven, knagen aan de winstmarges.

Op de aandelenmarkt is die worsteling zichtbaar. Sinds zijn aantreden als ceo, begin 2017, heeft Van Dijkhuizen de koers met een kleine 9% zien dalen. Daar zou de Staat zich als aandeelhouder toch om moeten bekommeren, merkt een bron op. Toch heeft Van Dijkhuizen het niet zo slecht gedaan. Gemiddeld zijn bankaandelen in de afgelopen 2,5 jaar 22% ingezakt.

Laag salaris

Om iedereen tevreden te houden, moet dus een evenwichtskunstenaar worden gevonden. Iemand die de politiek kan paaien en tegelijkertijd de bank het elan kan geven waar ambitieuze mensen willen werken. Een persoon die bevlogen, of misschien wel ijdel genoeg is om alle risico’s die aan de baan kleven voor lief te nemen. ‘Alles wat jij eventueel verkeerd doet,krijgen gezinsleden op sportvelden te horen’, zegt De Groot. ‘Privé moet je dus kunnen incasseren.’

In de managementlaag onder het bestuur zitten volgens hem heel goede mensen. ‘Die zou ik serieus nemen. De opties in de buitenwereld zijn beperkt. De financiële sector in Nederland is de afgelopen tijd gedecimeerd; de vijver om uit vissen is steeds kleiner geworden’, aldus De Groot. Het wordt volgens hem sowieso geen buitenlander. ‘Waarom hier je hoofd op het hakblok leggen voor weinig geld en veel gedonder?’

Een andere bron uit de sector spreekt zijn zorg uit over het relatief lage salaris. Van Dijkhuizen ontving vorig jaar €722.358, een ongekend salaris voor de gemiddelde Nederlander maar een bedrag dat schamel afsteekt bij dat van collega’s van andere banken. Ralph Hamers kreeg bij ING €1,75 mln,terwijl de ceo van het Britse Lloyds bijna €7,1 mln beurde, wat overigens wel grotere banken zijn.

Sandra Hendriks, onderhandelaar bij CNV Vakmensen, wuift die zorg weg.’Als je het voor dat salaris niet wil doen, ben je gek. Het is een prestigieuze, gave baan tegen een riant salaris. Als je de kans krijgt, pak je hem toch?